"Πούλησε" την Ελλάδα ο Putin;

Του Leonid Bershidsky

Υπήρξε μια σωρεία θεωριών συνωμοσίας για τις μυστικές παραχωρήσεις που υποτίθεται ότι έχει κάνει ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin στους Δυτικούς ηγέτες. Η τελευταία εξ αυτών, υποστηρίζει ότι ο Putin θα μπορούσε να είχε βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από το ευρώ αλλά άλλαξε πορεία την τελευταία στιγμή, οδηγώντας ως εκ τούτου τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στην κρύα αγκαλιά των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ελληνική εφημερίδα "το Βήμα" δημοσίευσε στις αρχές της εβδομάδας ότι ο Τσίπρας είχε ζητήσει από τον Putin δάνειο 10 δισ. δολαρίων, έτσι ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να επιστρέψει στην δραχμή. Εάν επανεισήγαγε το εθνικό νόμισμα, θα χρειαζόταν συναλλαγματικά αποθέματα για να το υποστηρίξει, και η Ελλάδα έχει ξεμείνει από το ευρώ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ρωσία πρότεινε την ιδέα μιας προκαταβολής 5 δισ. δολαρίων για την κατασκευή ενός αγωγού αερίου που να περνάει από την Ελλάδα, ένα μέρος του project Turkish Stream που η Ρωσία και η Ελλάδα συμφώνησαν να κατασκευαστεί τον Ιούνιο.

Το "το Βήμα" είναι μια αξιόπιστη εφημερίδα, επομένως 17 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας έχουν επισήμως απευθύνει ερώτημα στον Τσίπρα εάν το δημοσίευμα ήταν αληθινό. Ο πρωθυπουργός πιθανώς θα το αρνηθεί, όπως έκανε το Κρεμλίνο την Τετάρτη. Ο γραμματέας Τύπου του Putin, Dmitri Peskov, δήλωσε στο Interfax ότι "η ελληνική ηγεσία ποτέ δεν ζήτησε βοήθεια από την Ρωσία". Ωστόσο, εάν το δημοσίευμα ήταν αληθινό, θα διευθετούσε ορισμένες εκκρεμότητες.

Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, ο πρώην Έλληνα υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, δήλωσε πως υπάρχει μια "μικρή ομάδα, ένα υπουργικό συμβούλιο πολέμου" εντός του υπουργείου, περίπου πέντε ατόμων, που εργαζόταν πάνω σε ένα σενάριο για μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά δεν ελήφθη απόφαση για την υλοποίηση του σχεδίου. Στις 10 Ιουλίου,  ο Βαρουφάκης έγραψε στην Guardian ότι μια έξοδος από το ευρώ θα απαιτούσε πόρους που η Ελλάδα δεν έχει:

"Για να βγούμε (από το ευρώ), θα πρέπει να σχεδιάσουμε ένα νέο νόμισμα από την αρχή. Στο κατεχόμενο Ιράκ, η εισαγωγή νέων χαρτονομισμάτων πήρε σχεδόν ένα χρόνο, 20 περίπου Boeing 747s, την κινητοποίηση του αμερικανικού στρατού, τρεις εταιρείες εκτύπωσης και εκατοντάδες φορτηγά. Ελλείψει μιας τέτοιας υποστήριξης, το Grexit θα είναι αντίστοιχο του να ανακοινωθεί μια μεγάλη υποτίμηση περίπου 18 μήνες πιο πριν: μια συνταγή για την εκκαθάριση όλων των ελληνικών κεφαλαίων και την μεταβίβαση αυτών στο εξωτερικό με κάθε διαθέσιμο μέσο".

Η υποστήριξη θα μπορούσε να είχε ληφθεί από λίγες μόνο χώρες, την Ρωσία και την Κίνα συγκεκριμένα. Η Κίνα ήταν απρόθυμη να βοηθήσει την Ελλάδα να βγει από το ευρώ. Όταν ο πρωθυπουργός Li Keqiang συναντήθηκε με τους Ευρωπαίους πολιτικούς και γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Hua Chunying, δήλωσε ότι "η Κίνα ελπίζει να δει ότι η Ελλάδα θα μείνει στην ευρωζώνη" και ότι "τα μέλη της ευρωζώνης είναι ικανά και αρκετά σοφά για να επιλύσουν το πρόβλημα χρέους κατάλληλα". Η Ρωσία φάνηκε πιο φιλόξενη: τον Μάιο, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Sergey Storchak, πρότεινε η Ελλάδα να ενταχθεί στις BRICS –Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική- και ότι η νέα αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS θα μπορούσε να βοηθήσει με δάνεια.

Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο ο Τσίπρας τηλεφώνησε στον Putin στις 6 Ιουλίου, την ημέρα μετά από το δημοψήφισμα που οι Έλληνες συντριπτικά απέρριψαν τις προτάσεις των όρων διάσωσης των πιστωτών της χώρας. Η Ρωσία απάντησε ότι οι δύο πλευρές απλώς συζήτησαν τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας "καθώς και συγκεκριμένα θέματα που αφορούν την περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνό-ρωσικής συνεργασίας".

Το τηλεφώνημα του Τσίπρα ήταν μέρος μιας μπλόφας για να ενισχύσει την διαπραγματευτική του θέση με τους πιστωτές, κάνοντάς τους να νομίσουν ότι είχε άλλες επιλογές. Εάν ναι, η μπλόφα είχε αποτέλεσμα, αλλά όχι αυτό που θα έπρεπε. Στις 8 Ιουλίου ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Donald Tusk, δήλωσε στον Τσίπρα: "Ψάξε για βοήθεια μεταξύ των φίλων σου και όχι μεταξύ των εχθρών σου, ιδιαίτερα όταν αυτοί δεν είναι σε θέση να σε βοηθήσουν".

Ο Tusk φάνηκε να υπονοεί ότι ο ΤΣίπρας είχε ζητήσει βοήθεια από τον Putin.

Ο Tusk έκανε τουλάχιστον ένα πράγμα λάθος ωστόσο. Η Ρωσία θα μπορούσε εύκολα να δώσει τα 10 δισ. δολάρια που "το Βήμα" ανέφερε ότι θα ήταν αναγκαίο για την Ελλάδα ώστε να αλλάξει νόμισμα και να μεταφερθεί στη νέα δραχμή. Αν και η Ρωσία συναντά προβλήματα από τις χαμηλές τιμές πετρελαίου, εξακολουθεί να έχει περισσότερα από 360 δισ. δολάρια σε ξένα αποθεματικά. Και πάλι ωστόσο, ο Putin δεν προσέφερε βοήθεια.

Ο Alexander Baunov του Moscow Carnegie Center, ο οποίος κάποτε υπηρέτησε ως Ρώσος διπλωμάτης στην Ελλάδα, υπέθεσε ότι ο Putin είχε λίγα να κερδίσει: η υποστήριξη για την Ελλάδα δεν θα διασφάλιζε μια ελληνική ψήφο εναντίον των οικονομικών κυρώσεων, αν μη τι άλλο διότι η κυβέρνηση Τσίπρα δεν ήταν αρκετά σταθερή, και δεν θα εξασφάλιζε πρόσβαση σε προσοδοφόρα assets. Οι θεωρητικοί συνωμοσίας, από το blog του Zerohedge,εκτιμούν πως ο Putin πρέπει να υποχώρησε, ως κάποια παραχώρηση προς την Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel:

"Η Merkel ξαφνικά έχει μια τεράστια ευγνωμοσύνη να πληρώσει στον Vladimir, του οποίου η προδοσία των Ελλήνων Μαρξιστών, είναι αυτή που επέτρεψε στην ευρωζώνη να συνεχίσει στην τρέχουσα μορφή της. Το ερώτημα τώρα είναι ποιο είναι το αντάλλαγμα του Vladimir που απογοήτευσε την ελληνική κυβέρνηση, της οποίας η τύχη ήταν στα χέρια ενός πρώην κατασκόπου της KGB".

Αυτή η συζήτηση υπενθυμίζει τους φόβους των Ουκρανών ότι οι ΗΠΑ τους "πουλάνε" στον Putin με αντάλλαγμα την βοήθειά του για μια συμφωνία με το Ιράν. Με την ίδια αμφίβολη λογική, θα μπορούσε να ισχύει ότι αυτή η μη παρέμβαση στην Ελλάδα, ήταν το ευρωπαϊκό μέρος της ίδιας συμφωνίας που επέτρεψε στον Putin να "παγώσει" την ουκρανική διαμάχη με την σιωπηρή έγκριση των δυτικών αντιπάλων του;

Αυτή η θεωρία είναι προφανώς πολύ βολική. Ωστόσο η συμπεριφορά του Putin, τόσο στις συνομιλίες με το Ιράν και στην ελληνική κρίση, δείχνει σαφώς ότι δεν είναι ένας τρελός δικτάτορας. Κάνει ό,τι μπορεί για να δείξει στους δυτικούς ηγέτες ότι είναι ένας υπεύθυνος παράγοντας ο οποίος είναι επιθετικός μόνο όταν πρόκειται για θέματα που αφορούν τα εδάφη του. Δεν έχει ζητήσει τίποτα ρητά ως αντάλλαγμα, μόνο να κάνουν τα στραβά μάτια στις προσπάθειές του να ανατρέψει την Ουκρανία και μια συγκεκριμένη απόσταση από τους Ουκρανούς (αντί-Ρώσους) ηγέτες. Η απάντηση της Δύσης στην ουκρανική κρίση θα μας πει εάν οι θεωρητικοί της συνωμοσίας έχουν δίκιο.

http://www.capital.gr/story/3047040

Οι τρεις μέρες που έσωσαν την Ελλάδα και το ευρώ: Ο εκβιασμός Σόιμπλε, η υποταγή της χώρας και το εγκλημα του συριζα

TOPICS:GuardianIan TraynorΕλλάδαΕυρώΜέρκελΣόϊμπλεΤσίπρας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ: German Chancellor Angela Merkel, French President Francois Hollande and Greek Prime Minister Alexis Tsipras. EPA, OLIVIER HOSLET

OCTOBER 22, 2015

Ο δημοσιογράφος Ian Traynor της βρετανικής εφημερίδας Guardian, αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο σώθηκε η Ελλάδα τον περασμένο Ιούλιο, αλλά και την “υποδούλωση” της χώρας στους δανειστές, όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας βρέθηκε ενώπιον ενός άνευ προηγουμένου εκβιασμού.

Ο δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας περιγράφει τη μακρά περίοδο των σκληρών διαπραγματεύσεων, όταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε, κατέθεσε πρόταση για έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ.

Περιγράφει ο Ian Traynor:

«Το απόγευμα της 10ης Ιουλίου, ημέρα Παρασκευή, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης πηγαίνουν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν για άλλη μια φορά για το ελληνικό πρόβλημα. Τότε, στα γραφεία κάποιων υψηλόβαθμων αξιωματούχων φτάνει ένα e-mail από το Βερολίνο που σοκάρει τους πάντες. Είναι η περίφημη πρόταση Σόιμπλε για τάιμ-άουτ της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Δεν ήταν η πρώτη φορά που ακουγόταν η πιθανότητα της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, απλώς μέχρι εκείνη την ώρα, η προοπτική αυτή φάνταζε ως μία μακρινή πιθανότητα ή σαν εικοτολογία. Αυτή τη φορά όμως εμφανιζόταν οργανωμένη από τη Γερμανία. Ήταν πλέον φανερό: Η Αθήνα έπρεπε να υποταχθεί στο Βερολίνο και να παραχωρήσει την κυριαρχία της. Ένας από τους παραλήπτες του μηνύματος λέει: “Ηταν ξεκάθαρο, ήταν γραμμένο και ήταν σκληρό και αδυσώπητο”, εννοώντας πως η πρόταση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών είχε σημάνει συναγερμό με τη Ρώμη, το Παρίσι, τη Φρανκφούρτη και τις Βρυξέλλες να τρέχουν να προλάβουν τα χειρότερα”.

“Ένας άλλος ανώτερος αξιωματούχος παραδέχεται πως το ηλεκτρονικό μήνυμα εστάλη σε ελάχιστα άτομα, σε αυτά που έπρεπε, και επίσης έδειχνε την άτεγκτη στάση του Σόιμπλε και την περίπτωση του Grexit να μοιάζει πιο πιθανή από ποτέ. Ουσιαστικά μας έλεγε ότι από Δευτέρα πρέπει να ξεκινήσουμε την επεξεργασία του σχεδίου. Φυσικά, το σχέδιο Σόιμπλε έφτασε και στα χέρια των υπουργών Οικονομικών όταν έγινε το Eurogroup- το πιο καθοριστικό για το μέλλον της κοινής νομισματικής ένωσης. Ήταν πλέον φανερό: Η Αθήνα έπρεπε να υποταχθεί στο Βερολίνο και να παραχωρήσει την κυριαρχία της σε σημαντικά και καίρια κομμάτια της δημόσιας και οικονομικής διοίκησης» γράφει ο Ίαν Τρέινορ.

Συνεχίζοντας περιγράφει την πρόταση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών:

«Ο Σόιμπλε παρουσίασε στους εταίρους του το σχέδιο σε μία σελίδα, σε μορφή non paper. Εκτός του τάιμ-άουτ, η πρόταση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών περιελάμβανε και το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων με έδρα το Λουξεμβούργο. Ο Σόιμπλε ήθελε να επαναλάβει αυτό που έγινε στη Γερμανία μετά την Πτώση του Τείχους το 1989 και τα περιουσιακά στοιχεία της τότε ανατολικής Γερμανίας πέρασαν στα χέρια των δυτικών σε μία νύχτα. Ένας υπουργός χώρας της Ευρωζώνης όταν πήρε στα χέρια του την επίμαχη σελίδα είπε: “Κατά 60% είμαστε κοντά στο Grexit”. Ένας άλλος διπλωμάτης παραδέχεται πως η συγκεκριμένη πρόταση σκανδάλισε πολλούς καθώς ήταν σαν να ζητούσε από όλους να διαβούν τον Ρουβίκωνα και να δεχθούν την αποχώρηση της Ελλάδας. Ο πρώτος που αντέδρασε ήταν ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι. Σίγουρα ο Σόιμπλε δεν μπλόφαρε, όπως νόμιζαν πολλοί στην αρχή. Εννοούσε και πίστευε κάθε λέξη. Μάλιστα, πολλοί κατάλαβαν πως είχε το σχέδιο στο μυαλό του εδώ και ένα χρόνο, πριν αναλάβει ο Τσίπρας τα ηνία της Ελλάδας. Ο ελιγμός που έκανε ήταν τέτοιος που ανάγκασε τους άλλους να κρατήσουν την ανάσα τους.

Για πρώτη φορά το Βερολίνο έδειξε ξεκάθαρα πως πιστεύει ότι η συμμετοχή στο κοινό νόμισμα δεν είναι αιώνια. Κάτι τέτοιο φυσικά, τρόμαξε πολιτικούς και τεχνοκράτες με τον Ρέντσι να σκέφτεται ότι είναι το επόμενο θύμα. Επίσης, ο Σόιμπλε έλεγε ανοιχτά στην Αθήνα: “Σου δίνουμε λεφτά για να φύγεις” και επιπλέον έριχνε ως δέλεαρ στο τραπέζι την πρόταση περί διαγραφής χρέους. Όλοι ήθελαν να κρατήσουν την Ελλάδα στο ευρώ, αλλά φοβούνταν μήπως η Μέρκελ ταχθεί στο πλευρό του Σόιμπλε. Αμέσως, μετά τις κινήσεις του Γερμανού υπουργού, ο Γιούνκερ συγκαλεί έκτακτο συμβούλιο με τον Ντομπρόβσκις και τον Μοσκοβισί και ζητάει ραντεβού με τον Ολάντ στο Παρίσι. Ο Γιούνκερ έμαθε την πρόταση Σόιμπλε το απόγευμα της Παρασκευής. Το ίδιο συνέβη με τους Τουσκ, Ντράγκι και Ντάισελμπλουμ. Ακόμη και η Μέρκελ το έμαθε πολύ αργά. Ο Σόιμπλε την ενημέρωσε εκείνη την Παρασκευή, όπως και τον αντικαγκελάριο της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ τον οποίο πήρε στο τηλέφωνο. Οι επόμενες τρεις ημέρες από την αποκάλυψη της πρότασης Σόιμπλε ήταν δύσκολες και περιελάμβαναν μαραθώνιες συναντήσεις πολιτικών και τραπεζιτών» γράφει στο αφήγημά του ο βρετανός δημοσιογράφος.

Photo via IMF

«Οι ειδικοί υποστηρίζουν εκ των υστέρων πως δεν έχουν συναντήσει τόσο έντονες, εκρηκτικές και δραματικές συζητήσεις για ένα θέμα της Ευρωζώνης. Εν συνεχεία το θέμα μετατέθηκε στη Σύνοδο Κορυφής που συνεδρίαζε την Κυριακή. Το θέμα έμενε ανοιχτό σαν μια βαθιά πληγή: η Ελλάδα ήταν πολύ κοντά στην έξοδο από το ευρώ. Μα, πώς να μείνει η Ελλάδα, ακόμη και αν πάρα πολλοί ήθελαν να την κρατήσουν, από τη στιγμή που τα οικονομικά της ήταν σε άσχημη κατάσταση και οι συζητήσεις του Τσίπρα και του Βαρουφάκη με τους Ευρωπαίους ήταν σαν να κολυμπούσαν σε βραστό νερό; Ειδικά ο Γ. Βαρουφάκης ήταν πλέον “κόκκινο πανί” για όλους.

Το ΔΝΤ μέσω της Λαγκάρντ άρχισε να σκληραίνει τη στάση του και η Μέρκελ δεν μπορούσε να βρει τρόπο για να λύσει το πρόβλημα. Ακολούθησε το δημοψήφισμα στην Ελλάδα δυσχεραίνοντας περισσότερο τα πράγματα. Ωστόσο, η αντικατάσταση του Βαρουφάκη με τον Τσακαλώτο έδειξε ότι ο Τσίπρας επιθυμεί να ακολουθήσει πλέον άλλη τακτική. Στο μεταξύ, ο Τσίπρας έλαβε το πράσινο φως από την ελληνική βουλή που του έδωσε το δικαίωμα να διαπραγματευτεί, αλλά κανείς δεν υπολόγισε τα «γεράκια» του Eurogroup που δεν έβαζαν το “όπλο στη θήκη”. Ο μόνος που έδειχνε να αντιτίθεται σθεναρά στο σχέδιο Σόιμπλε ήταν ο Μισέλ Σαπέν. Από τη Φρανκφούρτη, ο Ντράγκι συνέχιζε να πιστεύει ότι θα κάνει ό,τι πρέπει για το ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ό,τι πρέπει για να μην φύγει η Ελλάδα από το ευρώ.

Στη Σύνοδο Κορυφής, αμέσως μετά την αποκάλυψη του σχεδίου Σόιμπλε, ο Τουσκ έπαιξε καθοριστικό ρόλο καθώς αυτός που ήταν που είπε ότι θα πρέπει να υπάρξει μια συμφωνία και να μην φύγει κανείς από την αίθουσα. Η Μέρκελ κλείστηκε σε ένα γραφείο με τον Τσίπρα μετρώντας τις κόκκινες γραμμές τους. Ο Ολάντ συναντήθηκε με τον Ρέντσι και συμφώνησαν ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει στο ευρώ με τον Τουσκ να συνεχίζει τη δουλειά μυρμηγκιού για να λύσει το γόρδιο δεσμό. Αυτό κι έγινε με την Αθήνα και τον Τσίπρα να υποκύπτουν υπογράφοντας το τρίτο Μνημόνιο» καταλήγει το άρθρο του Guardian.

Ian Traynor, http://www.theguardian.com/world/2015/oct/22/three-days-to-save-the-euro-greece, Πρώτο Θέμα

Γ. Πρωτοπαπαδάκης: Το αναγκαστικό δάνειο του 1922

Πριν λίγο καιρό παραλληλίσαμε τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 με τις αντίστοιχες εκλογές του 1920 (εδώ) τις οποίες προκήρυξε ο Βενιζέλος κατόπιν έντονων πιέσεων της τότε αντιπολίτευσης, της έχασε και τα αποτελέσματα οδήγησαν στη Μικρασιατική καταστροφή του 1922.

Σήμερα θα θυμίσουμε μια άλλη ιστορία της εποχής.  Το αναγκαστικό δάνειο του Πρωτοπαπαδάκη. Αντιγράφουμε από την ιστοσελίδαsansimera.gr

Στις αρχές του 1922 οι οικονομικοί πόροι της Ελλάδας είχαν εξαντληθεί από το πόλεμο. Η χρηματοδότηση της Μικρασιατικής Εκστρατείας βρισκόταν σε κίνδυνο. Ήταν η περίοδος που οι Τούρκοι υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ άρχισαν να έχουν το πάνω χέρι στις στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Η περιοδεία του πρωθυπουργού Δημητρίου Γούναρη (1867-1922) και του Υπουργού Εξωτερικών Γεωργίου Μπαλτατζή (1868-1922) στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για τη σύναψη δανείου δεν καρποφόρησε. Σε μία ύστατη προσπάθεια, στις 11 Φεβρουαρίου 1922 ο Γούναρης συμφώνησε με ομάδα άγγλων κεφαλαιούχων για δάνειο ύψους 15.000.000 δραχμών, που όμως δεν εκταμιεύτηκε ποτέ.

Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, στις 21 Φεβρουαρίου, ο Γούναρης έσπευσε να ενημερώσει τους στενούς συνεργάτες του σχετικά με την αποτυχία του ταξιδιού του στην Ευρώπη. Τους τόνισε ότι η χώρα χρειαζόταν επειγόντως πόρους, που δεν μπορούσαν να προέλθουν από τη χρονοβόρο διαδικασία της αύξησης της φορολογίας ή των δασμών.

Μόλις ολοκληρώθηκε η ενημέρωση, έμεινε μόνος στο πρωθυπουργικό γραφείο με τον Υπουργό Οικονομικών και Επισιτισμού Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη (1860-1922). Σύμφωνα με τον βιογράφο του, Αλέξανδρο Οικονόμου, ο Πρωτοπαπαδάκης σηκώθηκε από τη θέση του και απευθυνόμενος στον Γούναρη του είπε: «Δημητράκη, τα ηύρα τα λεπτά». Ο Γούναρης έμεινεν εμβρόντητος και τον εκοίταζε με ολάνοιχτα μάτια, χωρίς να αρθρώνη λέξιν. Ο Πρωτοπαπαδάκης, αντί άλλης εξηγήσεως, έβγαλε από το πορτοφόλι του εν εκατοντάδραχμον χαρτονόμισμα, το έκοψε εις δύο και επέδειξε τα τεμάχια κρατών αυτά προ των εκστατικών οφθαλμών του φίλου του. Ο Γούναρης δεν εκαταλάβαινε τι συμβαίνει. – Ενόμισα πως τρελλάθηκε, έλεγε κατόπιν. Αφού, λοιπόν, ο Πρωτοπαπαδάκης απήλαυσε το θέαμα, το οποίο παρείχε ο φίλος του, αποφάσισε να του εξηγήση το σχέδιόν του. Πλήρης θαυμασμού ο Γούναρης δια την ευφυά και απλουστάτην επινόησιν προσεπάθησεν εν τούτοις να εύρη κάθε πιθανήν αντίρρησιν διά την ορθότητα της εφαρμογής της. Και ηύρε, ως έλεγε, πολλάς, αλλ’ ουδεμία ηδύνατο να σταθή προ των επιχειρημάτων του Πρωτοπαπαδάκη. Απεδέχθη λοιπόν πλήρως το σχέδιόν του. Αμφότεροι ετήρησαν απόλυτον εχεμύθεια…». Επρόκειτο για ένα είδος εσωτερικού αναγκαστικού δανεισμού, με το πρωτότυπο μέτρο της διχοτόμησης του νομίσματος, της δραχμής εν προκειμένω.

Ένα μήνα αργότερα, στις 21 Μαρτίου 1922, ο Πέτρος Πρωτοπαπαδάκης, μιλώντας από το βήμα της Βουλής για τον προϋπολογισμό του 1921-1922, αποκάλυψε το σχέδιό του για τη σύναψη αναγκαστικού εσωτερικού δανείου, επαναλαμβάνοντας την παράσταση που είχε δώσει ένα μήνα νωρίτερα ενώπιον του πρωθυπουργού Δημητρίου Γούναρη. Έβγαλε από την τσέπη του ένα χαρτονόμισμα και το επέδειξε στη Βουλή λέγοντας: «Ιδού κύριοι, έν εκατοντάδραχμον. Προς τα δεξιά είναι η εικών του Γεωργίου Σταύρου, προς τα αριστερά το Βασιλικόν Στέμμα. Ευθύς ως το νομοσχέδιον ψηφισθή θα διχοτομήσω το εκατοντάδραχμον (ο κύριος υπουργός βγάζει από το χαρτοφυλάκιόν του μίαν ψαλλίδα γραφείου και προ της εκθάμβου Βουλής κόπτει εις δύο το εις χείρας του χαρτονόμισμα). Και το τεμάχιον το φέρον την εικόνα του Γ. Σταύρου θα εξακολουθήση κυκλοφορούν ως νόμισμα 50 δραχμών, το δε έτερο ήμισυ-αφού το στέμμα-θα αποτελή ομολογίαν 50 δραχμών». Η έκπληκτη Βουλή δέχθηκε την αγόρευση Πρωτοπαπαδάκη με «διαμαρτυρίας, γέλωτας και ραγδαία χειροκροτήματα», όπως αναφέρονται στα Πρακτικά της σώματος.

Το μέτρο της διχοτόμησης του χαρτονομίσματος προκάλεσε ζωηρή συζήτηση, τόσο εντός, όσο και εκτός του κοινοβουλίου. Υποστηρίχθηκε ότι εκλόνιζε την εμπιστοσύνη στο νόμισμα, ενώ σύμφωνα με τον Ριζοσπάστη έπληττε τα λαϊκά στρώματα του πληθυσμού. Ο πρωθυπουργός Δημήτριος Γούναρης παραδέχθηκε ότι το μέτρο παρουσίαζε πολλές αδυναμίες, αλλά ήταν το πιο ενδεδειγμένο για τις κρίσιμες στιγμές που περνούσε η χώρα, αφού εξωτερικό δάνειο δεν είχε εξασφαλισθεί και  εσωτερικό δάνειο δεν μπορούσε να επιδιωχθεί με κλονισμένη την αξία του νομίσματος. Η φιλελεύθερη αντιπολίτευση ετάχθη κατά του νομοσχεδίου, αν και ο έμπειρος περί τα οικονομικά Εμμανουήλ Τσουδερός παραδέχθηκε τη «σοβαρότητα και το πολύπλοκο του θέματος».

Οι εφημερίδες, κυρίως της συμπολίτευσης, τήρησαν αμήχανη στάση και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να τις δωροδοκήσει για να υποστηρίξουν το αναγκαστικό δάνειο, όπως αναφέρει στο Ημερολόγιό του ο Ιωάννης Μεταξάς (Πέμπτη 24 Μαρτίου): «Αι εφημερίδες επληρώθησαν αδρότατα εκατό χιλιάδες εκάστη, αι βενιζελικαί, αφού εφάνησαν δεχόμεναι κατ’ αρχάς, ηρνήθησαν έπειτα. Το μέτρο της διχοτόμησης του νομίσματος χαρακτηρίστηκε «ηρωική δημοσιονομία» από τον διάσημο οικονομολόγο και κοινωνιολόγο Βιλφρέντο Παρέτο, ενώ επαινέθηκε από τον βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ.

Το νομοσχέδιο ψηφίσθηκε στις 25 Μαρτίου 1922 με ψήφους 151 έναντι 148 και η διχοτόμηση του νομίσματος έγινε νόμος του κράτους με αριθμό 2749. Από το αναγκαστικό δάνειο εξαιρέθηκαν οι ξένοι υπήκοοι και οι ξένες εταιρείες. Σύμφωνα με το νόμο, το μέτρο της διχοτόμησης του νομίσματος θα λειτουργούσε ως εξής: Οι κάτοχοι των χαρτονομισμάτων θα κρατούσαν το αριστερό κομμάτι (που ονομαζόταν στην καθομιλουμένη «Σταύρος», επειδή είχε χαραγμένο πάνω του το κεφάλι του Γεωργίου Σταύρου), το οποίο θα είχε την αξία των 50 δραχμών, και το δεξιό κομμάτι (που ονομαζόταν αντιστοίχως «στέμμα») θα επιστρεφόταν στην Εθνική Τράπεζα, η οποία θα έδινε μιαν απόδειξη (αργότερα θα τυπώνονταν κανονικοί τίτλοι που θα αντικαθιστούσαν την απόδειξη) για τη συμμετοχή τους στο αναγκαστικό δάνειο.

Το επιτόκιο των ομολογιών ήταν αρκετά υψηλό, στο 7% (έναντι 4% των καταθέσεων ταμιευτηρίου), και αργότερα κατέβηκε στο 6,5%, ώστε τα χρήματα που θα εξοικονομούνταν, να μοιραστούν μέσω κληρώσεως, εν είδει λαχείου. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν τυχερά παιχνίδια κι έτσι η κλήρωση αυτή είχε θετική απήχηση στα λαϊκά στρώματα του πληθυσμού.

Το αναγκαστικό δάνειο του Πρωτοπαπαδάκη απέφερε στο Δημόσιο το σημαντικό ποσό των 1.550.000.000 δραχμών. Βοήθησε να αντιμετωπισθούν οι άμεσες ανάγκες έως το φθινόπωρο του 1922, αλλά δεν έλυσε το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή και την άφιξη των προσφύγων, ο εξωτερικός δανεισμός της χώρας έγινε επιτακτικός.

To τέλος του Πρωτοπαπαδάκη γνωστό σε όλους νομίζω.

http://mconstantinos.blogspot.gr/2015/03/1922.html